Rụng Tóc Từng Mảng – Dấu Hiệu – Nguyên Nhân – Phác Đồ Điều Trị

Rụng tóc từng mảng (Alopecia Areata – AA) là một trong những bệnh lý rụng tóc gây lo lắng nhiều nhất, bởi nó đến rất đột ngột, không báo trước, và rụng thành từng mảng tròn rõ rệt, có khi chỉ sau một đêm ngủ dậy. Không giống các dạng rụng tóc thông thường, AA là bệnh tự miễn, nghĩa là hệ miễn dịch của chính cơ thể “hiểu nhầm” và tấn công nang tóc. Điều này khiến tóc rụng nhanh, để lại vùng da đầu trơn bóng, nhẵn mịn, không đau, không ngứa – nhưng gây hoảng sợ với đa số bệnh nhân.

Alopecia Areata ảnh hưởng đến mọi giới tính, mọi độ tuổi, thậm chí cả trẻ em. Tỷ lệ mắc AA toàn cầu ước tính 1–2% dân số, với hàng triệu người trải qua tình trạng rụng tóc tự miễn mỗi năm.

Tại Citrine Derma Clinic – Phòng khám da liễu uy tín quận 7, chúng tôi tiếp nhận rất nhiều ca AA ở mức độ từ nhẹ đến lan rộng. Điểm chung của những khách hàng này là:

• Rụng tóc đột ngột thành từng mảng
• Căng thẳng tột độ vì không biết nguyên nhân
• Thử nhiều cách dân gian nhưng không cải thiện
• Đến khám khi mảng rụng đã lan rộng hơn

Điều trị rụng tóc càng sớm càng hiệu quả, vì nang tóc còn ở trạng thái “ngủ”, chưa bị phá hủy. Bác sĩ da liễu có thể điều hòa miễn dịch – ngăn bệnh lan rộng – kích thích mọc tóc tự nhiên nếu can thiệp kịp thời.

 

Alopecia Areata là gì? – Khi hệ miễn dịch “hiểu lầm” nang tóc

Alopecia Areata là bệnh tự miễn, trong đó tế bào miễn dịch (đặc biệt là lympho T) tấn công nhầm vào nang tóc, khiến sợi tóc rụng khỏi da đầu. Đây là một dạng rụng tóc không sẹo, nghĩa là nang tóc không bị phá hủy vĩnh viễn và tóc vẫn có khả năng mọc lại nếu điều trị đúng.

Theo Nature Reviews Disease Primers (2017), AA được xếp vào nhóm bệnh tự miễn mạn tính có cơ chế phức tạp, liên quan đến:

• Mất “đặc quyền miễn dịch” của nang tóc
• Sự hoạt hóa tế bào T CD8+
• Cytokine IL-15, IFN-γ đóng vai trò trung tâm[1]

Cơ chế bệnh sinh: hệ miễn dịch tấn công nang tóc

Hệ miễn dịch bình thường có cơ chế tránh tấn công nang tóc. Nhưng ở AA, cơ chế này bị phá vỡ:

• Tế bào T CD8+ tấn công nang tóc → gây rụng tóc hàng loạt
• Cytokine (IFN-γ, IL-15) tăng cao → thúc đẩy viêm quanh nang
• Nang tóc đang ở pha phát triển bị đẩy vào pha thoái hóa đột ngột

Hậu quả: vùng da rụng tóc trở nên trơn láng, bóng mịn, không viêm đỏ.

Dấu hiệu nhận biết AA – Bệnh nhân có thể tự kiểm tra

a. Rụng tóc từng mảng tròn, trơn bóng

Đây là dấu hiệu kinh điển, kích thước thường từ 1–5 cm.

b. “Tóc dấu chấm than”

• Sợi tóc gãy sát da đầu
• Thân tóc nhỏ dần về phía gốc, dấu hiệu đặc hiệu cho AA.

c. Rụng lông mày – râu – lông cơ thể: Thường gặp ở thể lan rộng.

d. Da đầu không đỏ, không vảy, không đau

Khác với nấm đầu hay viêm da tiết bã.

e. Các dạng tiến triển nặng hơn

• Alopecia Totalis – rụng toàn bộ tóc đầu
• Alopecia Universalis – rụng toàn bộ lông tóc toàn thân

Nếu bạn thấy mảng rụng “tròn trơn bóng”, hãy đến bác sĩ da liễu giỏi quận 7 sớm để kiểm soát bệnh ngay từ đầu.

Điều trị Alopecia Areata

Theo JAAD 2018 – một trong những tài liệu uy tín nhất về AA[2]:

a. Corticoid tiêm nội tổn thương  – Phương pháp hiệu quả hàng đầu

• Là lựa chọn số 1 cho AA từng mảng nhỏ.
• Giúp ức chế viêm tự miễn tại nang tóc.
• Tóc mọc lại sau 4–6 tuần.

b. Corticoid bôi & Minoxidil

Hỗ trợ tốt trong các trường hợp nhẹ hoặc phối hợp.

a. Liệu pháp miễn dịch tiếp xúc

Áp dụng cho trường hợp trung bình – nặng.

b. Thuốc thế hệ mới

JAK inhibitors là bước ngoặt lớn, nhắm trúng đích vào cơ chế IL-15 và IFN-γ.
Các thuốc có bằng chứng mạnh:

• Baricitinib
• Tofacitinib
• Ruxolitinib

Nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mọc tóc rõ rệt sau 3–6 tháng điều trị[2].

(Lưu ý: thuốc cần được kê bởi bác sĩ chuyên khoa, không tự ý sử dụng.)

5. Điều trị rụng tóc tại Citrine Derma Clinic

Dựa trên phác đồ điều trị nội bộ, Citrine áp dụng các phương pháp hỗ trợ giúp tăng hiệu quả điều trị:

1. Laser Fotona

• Giảm viêm quanh nang
• Bình ổn hệ miễn dịch tại vùng rụng
• Kích thích tái tạo nang tóc
• Hỗ trợ mọc tóc nhanh và khỏe hơn

Điều trị rụng tóc với laser Fotona HAIRestart

2. Tiêm hoạt chất điều trị/ dưỡng chất nuôi nang tóc

• Tiêm hoạt chất điều trị/dưỡng chất nuôi nang tóc
• Giúp ức chế viêm tự miễn tại nang tóc.
• Hỗ trợ kích thích mọc tóc mới

Tiêm hoạt chất điều trị/ dưỡng chất nuôi nang tóc

3. Chăm sóc cá nhân hóa

• Phác đồ phối hợp dựa trên mức độ bệnh
• Hướng dẫn dinh dưỡng, giảm stress
• Theo dõi sát mỗi 2–4 tuần

6. Thời gian phục hồi tóc & tiên lượng bệnh

Alopecia Areata có thể hồi phục tóc hoàn toàn nếu điều trị đúng.

• 4–6 tuần: ngừng rụng, xuất hiện tóc tơ
• 2–3 tháng: tóc mọc dày hơn
• 3–6 tháng: phục hồi mảng rụng rõ rệt
• Tiên lượng tốt nhất ở AA từng mảng đơn lẻ

Trường hợp nặng cần phác đồ mạnh hơn và theo dõi lâu dài.

7. 7. Lưu ý quan trọng cho bệnh nhân AA

• Không tự nhổ tóc tại vùng rụng
• Tránh tự ý dùng thuốc corticoid bôi mạnh kéo dài
• Giảm stress – yếu tố kích hoạt miễn dịch
• Không thử các mẹo dân gian gây kích ứng
• Điều trị càng sớm, tóc mọc càng nhanh

Vì sao nên điều trị rụng tóc tự miễn tại Citrine Derma Clinic?

Rụng tóc từng mảng là bệnh tự miễn phức tạp, nhưng hoàn toàn có thể hồi phục nếu bạn:

• Chẩn đoán đúng
• Điều trị sớm
• Điều hòa miễn dịch kịp thời

Tại Citrine Derma Clinic – phòng khám da liễu uy tín quận 7, chúng tôi cung cấp:

• Bác sĩ da liễu giỏi quận 7 – ThS.BS Châu Ngọc Tố Trinh trực tiếp điều trị
• Laser điều hòa miễn dịch – công nghệ tiên tiến hỗ trợ AA
• Phác đồ chuẩn quốc tế, cá nhân hóa theo từng mức độ
• Theo dõi sát sao để tránh bùng phát và lan rộng

Nếu bạn đang lo lắng vì thấy một mảng tóc rụng bất thường, hãy đến Citrine để được kiểm tra chuyên sâu, soi da đầu và xây dựng phác đồ điều trị rụng tóc đúng chuẩn.

Tài liệu tham khảo

1. Pratt, C. H., King, L. E., Messenger, A. G., Christiano, A. M., & Sundberg, J. P. (2017). Alopecia areata. Nature Reviews Disease Primers, 3(1), 1-17.
   2. Strazzulla, L. C., Wang, E. H. C., Avila, L., Sicco, K. L., Brinster, N., Christiano, A. M., & Shapiro, J. (2018). Alopecia areata: An appraisal of new treatment approaches and overview of current therapies. Journal of the American Academy of Dermatology, 78(1), 15-24.